Inleiding
Narcose is het in slaap brengen en houden van het dier tijdens een operatieve ingreep. Deze narcose zorgt ervoor dat de chirurg zijn werk goed kan verrichten en de patiënt zo weinig mogelijk last ondervindt van de ingreep.
De narcose heeft de volgende eigenschappen:
- Vermindering van het bewustzijn, soort slaaptoestand
- Spierrelaxatie en ontspanning
- Uitschakeling van het pijngevoel
Tijdens deze toestand onderdrukken we dus een aantal lichaamsfuncties, hierdoor heeft de narcose ook een negatief effect op de ademhaling, de hartslag, de bloeddruk, de doorbloeding van de organen en de temperatuurregulatie. Deze functies moeten uiteraard zo weinig mogelijk belast worden en moeten tijdens de narcose nauwlettend in de gaten gehouden worden. Hiervoor hebben we moderne narcose- en bewakingsapparatuur met tal van mogelijkheden in de operatiekamer.
De narcose kunnen we onderhouden door middel van injectiemethoden of door gasnarcose, waarbij deze laatste de voorkeur geniet vanwege zijn veiligheid en controleerbaarheid.
Premedicatie
Wanneer een dier binnengebracht wordt voor een operatie, krijgt het eerst een kalmeringsspuitje of premedicatie. Door dit medicijn wordt het dier rustig, kan gemakkelijk in een hok geplaatst worden en voelt zich meer op zijn gemak in deze vreemde omgeving.
Het narcosemiddel
Injectie in het bloedvat:
Deze injectie werkt slechts kortstondig, daarom moet het dier nadien aangesloten worden op het gasnarcose-apparaat. Eerst wordt een buisje (tube) in de luchtpijp aangebracht waarop het narcosetoestel wordt aangesloten. Deze tube verhindert ook dat vloeistoffen (bloed, speeksel, braaksel) in de luchtwegen terecht komen. De regeling van de narcose wordt nu door het narcosetoestel overgenomen.
De spierinjectie:
Bij deze methode word een bepaalde hoeveelheid narcosemiddel in de bilspier toegediend. De injectie brengt het dier voor een vaste, tamelijk voorspelbare periode onder narcose. De regeling van de narcosediepte is nagenoeg onmogelijk en deze geneesmiddelen geven sterke onderdrukking van het hart- en circulatiestelsel en van de ademhaling. De uitslaapperiode na deze narcose is langdurig en belastend voor het dier.
De gasnarcose:
Een gasmengsel bestaande uit zuurstof, lachgas en isofluraan wordt via het narcosetoestel aan het dier toegediend. De juiste regeling van deze gassen en hun onderlinge verhouding wordt door het toestel bepaald.
Steeds is zuurstof het basisgas van de narcose, essentieel voor leven bij de patiënt en als drager voor de andere slaapgassen. Zuurstof wordt diep in de longen door de longblaasjes in de bloedbaan opgenomen, wordt in het lichaam omgezet in koolzuur dat op zijn beurt in de longblaasjes via de bloedcirculatie aan de longen afgegeven wordt. Dit afvalgas wordt door het narcosetoestel afgevoerd en uitgefilterd.
De diepte van de narcose is via het toestel continue regelbaar. Lachgas is vooral pijnstillend, vermindert de hoeveelheid isofluraan die toegediend moet worden en is bovendien zeer veilig voor de patiënt.
Isofluraan is het echte slaapmiddel, het moet slechts voor een klein deel verwerkt worden via de nier en lever en het overgrote deel wordt via de luchtwegen weer uitgeademd. Isofluraan is daardoor het veiligste narcosemiddel in de diergeneeskunde.
Narcose met beademing:
Bij een gewone gasnarcose ademt het dier spontaan. Dit wil zeggen dat het dier zelf het ritme en de diepte van de ademhaling bepaalt. Ook het uitademen en de afvoer van het overtollige koolzuur gebeurt spontaan. Omdat narcosemiddelen steeds de ademhaling onderdrukken kan er een situatie van onvoldoende ventilatie ontstaan. Daarom gebruiken wij standaard gasnarcose met automatische beademing. Het toestel bepaalt dan het ritme en het volume van de ademhaling. Dit heeft een zeer veilige en zeer constante narcose tot gevolg.
Uitslapen
Als de operatie klaar is geven we 100% zuurstof, waardoor alle narcosegassen "uitgewassen" worden. Het lichaam wordt vrijgemaakt van koolzuur, lachgas en isofluraan. Hierdoor wordt de hond of kat snel en rustig wakker, waarna het narcosetoestel ontkoppeld wordt.
Het dier gaat dan naar de recovery om verder te ontwaken. De hokken bezitten vloerverwarming of infrarode warmtelampen om de lichaamstemperatuur op peil te houden.