Kijkoperaties

Informatie over kijkoperaties

Inleiding

De kijkoperatie is een operatietechniek waarbij door zeer kleine toegangspoorten (5 mm) binnen in het lichaam geopereerd wordt. Bij een laparo(=buik)scopie(=kijken) gebeurt dit in de buikholte. Hierbij wordt er een speciaal gas (koolzuur) in de buikholte gebracht om werkruimte te creëren.

Voordelen kijkoperatie

  • Kortere operatietijd, dus minimale narcosetijd en snel herstel
  • Kleine operatie wondjes (2 gaatjes van 5 mm)

Bijgevolg

  • Minder wondpijn
  • Minder kans op wondinfectie
  • Geen kans op een buikbreuk
  • Geen kap nodig na de operatie
  • Amper nazorg; snel een fitte hond en geen hechtingen te verwijderen
  • Tijdens de operatie ruim en gedetailleerd overzicht over het operatiegebied en organen in de omgeving

Nadeel kijkoperatie

Duurdere operatie-apparatuur en narcose noodzakelijk waardoor de operatie ongeveer 30% meer kost dan de klassieke operatietechniek.

Apparatuur

Narcose

Tijdens de laparoscopie brengen we koolzuurgas in de buikholte aan om ruimte te scheppen voor onze operatiehandelingen. Dit gas verhoogt de druk in de buikholte en via het middenrif ook de druk op de longen. Vermits het dier dan moeilijker spontaan kan ademen werken we tijdens de kijkoperaties steeds met onze geavanceerde gasnarcose-installatie, waarbij het dier wordt beademd en de hartslag(hartmonitor) en uitwisseling van ademgassen(capnograaf) nauwkeurig gevolgd wordt door controle-apparatuur.

Kijkoperatie

Om de kijkoperatie vlot te laten verlopen is er een apparatuurtoren ingericht met de modernste apparatuur.
Deze toren bestaat uit een:

  • TV monitor (kleuren)
  • Camera (brengt het beeld vanuit de buikholte op de monitor)
  • Insufflator (inbrengen van koolzuurgas)
  • Lichtbron (xenon licht voor optimale kwaliteit)
  • Coaguleer toestel (moderne bipolaire techniek)
  • Scoop (kijkgedeelte waarmee in de buikholte gekeken wordt
  • Werktangen/scharen

Sterilisatie teef

Bij de sterilisatie van de teef worden de eierstokken volledig chirurgisch verwijderd. Het gaat dus eigenlijk om een castratie van de teef. Het tevens verwijderen van de baarmoeder is absoluut niet noodzakelijk omdat door het wegvallen van de hormoonproductie van de eierstokken de baarmoeder verschrompelt. Een teef heeft deze hormoonproductie niet nodig, in tegendeel deze hormonen (vnl. progesteron) zorgen voor een hoop problemen.

Daarom heeft sterilisatie van de teef als voordeel dat

Het probleem van anticonceptie tot het verleden behoort en daarmee ook de onhygiënische loopsheid.
Het ontstaan van melkkliertumoren voorkomen wordt.
Baarmoederontsteking voorkomen wordt.
De kans op suikerziekte veel kleiner wordt.
Er geen schijnzwangerschap meer kan optreden (dit treedt meestal op zes tot acht weken na de eisprong).
Er geen gedragsveranderingen meer zijn tijdens de loopsheid en/of schijndracht.
Een erg onzekere teef door sterilisatie wat zekerder kan worden.

 

Helaas kan sterilisatie ook leiden tot een paar nadelen namelijk

Vachtveranderingen zijn mogelijk, dit uit zich meestal in een doffere vacht (vnl. rassen met een roodbruine vacht).
Na sterilisatie daalt de stofwisseling, waardoor het dier minder energie nodig heeft. Gevolg kan zijn dat het dier verdikt wanneer dezelfde hoeveelheid voer van voor de sterilisatie gegeven wordt, minder voeding geven is hier dan de oplossing.
Een zeer dominante teef mogelijk nog dominanter wordt. De ‘oestrogenen’ (= vrouwelijk geslachtshormoon) verdwijnen, waardoor de teef als het ware “meer man” wordt, andere hormonen krijgen de overhand.

Deze chirurgische ingreep kan met een klassieke buiksnede of met een kijkoperatie gebeuren. Bij deze laatste worden slechts twee gaatjes van 5 mm gemaakt waardoor heel de operatie uitgevoerd wordt.

Deze techniek biedt ruime voordelen

Snel en veilig.
Met een speciale brand- en snijtang worden de eierstokken verwijderd. Deze uiterst moderne techniek is zeer veilig doordat het snijvlak zich precies centraal in het coagulatiegebied bevindt. Er gebeurt geen verwisseling van brand en snij-apparatuur waardoor de ingreep uiterst snel verloopt.
Er gebeurt geen tractie op de eierstokken (zoals bij de klassieke techniek) zodat de ingreep veel minder pijnlijk is voor de teef.
Geen pijn aan de buikwonde, snelle heling buikwand en geen uitwendige hechtingen (twee kleine gaatjes met weefsellijm gedicht).

Sterilisatie poes

Net als bij de teef kunnen we de poes ook steriliseren door middel van een kijkoperatie. Hierbij worden de eierstokken via de kijkoperatie opgevist en via het poortje van 5 mm naar buiten gebracht om verwijderd te worden. We maken dus slechts twee kleine gaatjes van 5 mm.

Hierna wordt de snijplaats binnenin de buikholte gecontroleerd op bloedingen. Een uiterst veilige methode dus. De kleine wondjes veroorzaken weinig pijn na de operatie en garanderen een supersnel herstel.

Cryptorche hond

De castratie van de cryptorche reu

Soms dalen de testikels bij de reu niet goed af tot in de balzak en blijven de balletjes in de buikholte of lies steken. Dit kan eenzijdig of beiderzijds het geval zijn. We spreken dan van een cryptorche reu. Cryptorche reuen zijn uitgesloten van de fokkerij omdat dit een erfelijke aandoening behelst. Terugplaatsen van de testikels inde balzak is derhalve een verboden ingreep.

Het risico van een cryptorche testikel

Testikels die zich op een te warme plaats bevinden vertonen een verhoogde kans op tumorvorming (17 keer groter dan in de balzak, in de balzak 1-3% kans op tumor, een cryptorche testikel wel 50% kans op ontaarding). Wanneer zo’n cryptorche testikel ontaart wordt hij groter en gaat soms overvloedig vrouwelijke hormonen produceren. Dit heeft een oestogeenintoxicatie bij de reu tot gevolg met sterke irreversibele bloedingsneiging, een levensbedreigende situatie dus. Een preventieve verwijdering van de cryptorche testikel is dan ook ten zeerste aan te bevelen.

De laparoscopische verwijdering van een niet-tumorale crytorche testikel

De kijkoperatie is de techniek bij uitstek om deze operatie uit te voeren. Wanneer de testikel reeds tumoraal is, is hij soms te groot om via het poortje van de kijkoperatie te worden verwijderd. Preventie is dus aan te raden. De traditionele chirurgie maakt gebruik van een buiksnede die soms ver tot in de lies moet vergroot worden Hierbij worden buikspieren en bloedvaten sterk beschadigd met veel pijn en langzaam herstel tot gevolg. Bij de kijkoperatie hebben we slechts twee kleine buikwandpoortjes die supersnel herstellen. Bij een eenzijdige cryptorche reu kan de andere testikel gewoon in het scrotum blijven zitten, wanneer er geen reden is tot volledige castratie.

Folder Endoscopie cryptorch reu

Maagdilatatiesyndroom

Wat is een maagdilatatie?

Door gasvorming binnenin de maag gaat deze opzetten tot een asymmetrische ballon. Deze opzetting (dilatatie) kan gepaard gaan met een draaiing (torsie) waarbij de in- en uitgang van de maag afgesnoerd worden. Grote bloedvaten en de milt worden meegetrokken in de draaiing en worden afgekneld. Zo ontstaat er een levensbedreigende situatie waarbij onmiddellijk moet ingegrepen worden. Door de enorme druk van de maag op het middenrif raakt ook het hart in de problemen en er ontstaan veranderingen in de bloedcirculatie waardoor er een shocktoestand ontstaat. Er is geen weg terug, onmiddellijk ingrijpen is een noodzaak.

Hoe herken je een maagdilatatie?

De hond heeft veel buikpijn, loopt onrustig rond, wil niet liggen. Hij gaat recht opstaan met opgetrokken buik, loopt vaak met kop en hals gestrekt naar voren. Het dier vertoont braakneigingen zonder dat er voedsel uitgebraakt wordt. Een opgezwollen buik valt op vooral links achter de ribbenboog. De buik voelt hard aan en als je er op tikt klinkt het hol als een trommel. De hond wordt sloom en verzet geen stap meer.

Een maagdilatatie ontstaat kort na de maaltijd, een grote maaltijd, een speeluurtje na de maaltijd en stress verhogen het risico.

Vaker voeren per dag, in kleinere porties van een goed verteerbare voeding is dan ook aangewezen. Als de hond eenmaal een dilatatie heeft gehad is de kans er groot dat het weer gebeurt. Preventieve maatregelen zijn dan ook het beste.

Welke rassen?

Vooral honden van grote rassen lopen en groter risico om deze aandoening te krijgen. Duitse dog, Ierse wolfshond, Duitse herder , Dobermann pinscher, Berner- en Zwitserse sennenhond, Bordeau dog, poedel, Akita, Iese setter, Sint Bernard, Old English sheepdog en jachthonden met een smalle en diepe borstkas loper erg veel risico. Bij deze honden is het aan te raden om de maag preventief vast te zetten aan de buikwand.

Behandeling

Eerst wordt de hond behandeld met een infuus tegen de pijn en de shock. Dan wordt er onmiddellijk een poging gedaan om de druk in de maag te verkleinen. Dit kan gebeuren door de maag leeg te pompen (gas en voeding aflaten) via een slang door de mond.

Als de maag al gedraaid is kan de slang niet meer tot in de maag gebracht worden en is onmiddellijk chirurgisch ingrijpen aangewezen. Tijdens deze operatie wordt de maag teruggedraaid en leeggemaakt. De maag wordt dan vastgezet op de juiste plaats aan de binnenkant van de buikwand. Hierdoor wordt de kans op een recidief uiterst klein.

Preventie

Men kan ervoor kiezen de maag preventief vast te hechten aan de binnenzijde van de buikwand. Dit kan met een traditionele buiksnede of met een kijkoperatie. De klassieke operatie vereist een zeer grote buiksnede, deze ingreep duurt lang en is complex.

Met de kijkoperatie wordt de maag op de juiste plaats met een grijptang vastgenomen en naar buiten gebracht waarna hij vakkundig wordt vastgehecht aan de binnenzijde van de buikwand. Deze operatie is voor de hond weinig belastend en kan eventueel gecombineerd worden met een andere ingreep zoals sterilisatie.

Folder Endoscopie maagdilatatie

Diagnostische kijkoperaties

Algemeen

Bij het stellen van een diagnose hebben we verschillende medische technieken ter onzer beschikking. Veelvuldig wordt gebruik gemaakt van de radiografie en de endoscopie om het lichaam (en bepaalde afwijkingen) in beeld te brengen. Deze technieken hebben zo hun voor- en nadelen en hun eigen indicatiegebied. Radiografie is vooral geschikt voor het in beeld brengen van botstructuren en problemen in de borstholte. De endoscopie leent zich uitstekend voor het onderzoek van organen die een vloeistof bevatten zoals de blaas, de nieren, het hart.

We beschikken nu ook over de endoscopische kijkoperatie. We gebruiken deze techniek zowel voor het bekijken en onderzoeken als voor een staalname van de inwendige structuren.

Hiervoor brengen we twee kleine openingen aan, in de eerste komt de camera en via het tweede kunnen we de staalname uitvoeren.

Totale inspectie buikholte

Vermoeden we een ontsteking of gezwel in de buikholte dan voeren we een onderzoek uit waarbij de totale buikholte met de scoop wordt onderzocht. Via het eerste poortje brengen we camera in en via het tweede poortje kunnen we een palpatieprobe inbrengen waarmee we organen van ligging kunnen verplaatsen om goed te kunnen bekijken en beoordelen.

Het beeld dat de camera ons geeft is zeer gedetailleerd en wat vergroot zodat zelfs de kleinste structuren goed beoordeeld kunnen worden. Hebben we een afwijking gevonden dan kunnen we een staaltje nemen voor verder onderzoek.

Leveronderzoek

Dit weefsel is fragiel en leidt vaak tot een bloeding. Een vroege diagnose is dan ook aangewezen. De lever is het orgaan bij uitstek voor onderzoek en beoordeling door middel van de kijkoperatie. Vermits de lever vlak achter het middenrif diep onder de ribbenboog verscholen zit (zie foto) is beoordeling door middel van een klassieke buiksnede moeilijk. Met een kijkoperatie kunnen we daarentegen de lever zeer scherp in beeld brengen. Leverslijtage, ontstekingen en kankerproblemen komen vaak voor. Door middel van een staalname via de kijkoperatie kunnen we de uiteindelijke diagnose stellen. Na de staalname controleren we de bioptplaats op het ontstaan van een bloeding. Met de palpatie-probe kan even druk worden uitgeoefend op het wondje of met het coaguleertoestel kunnen de bloedvaatjes even gebrand worden. Wetenschappelijk onderzoek heeft bewezen dat een staaltje genomen met de kijkoperatie van een betere kwaliteit is dan een staaltje genomen met andere technieken (echo) en dus tot een juistere diagnose leidt.

Nieronderzoek

Bij een afwijkende nierfunctie of bij afwijkende grootte van de nier kan het zinvol zijn een nierbiopt te nemen. Onderzoek van het genomen staaltje geeft dan de exacte diagnose.

Miltonderzoek

Vooral de mannelijke hond van middelbare leeftijd krijgt soms een tumor in de milt. Dit weefsel is fragiel en leidt vaak tot een bloeding. Een vroege diagnose is dan ook aangewezen.

Alvleesklier

Beeldvorming van de alvleesklier met de radiografie en de echografie is beperkt, bovendien is de beoordeling zeer moeilijk. De alvleesklier of pancreas ligt diep in het lichaam verscholen nabij de maag en begin van de dunnedarm. Met een kijkoperatie kan de alvleesklier goed in beeld gebracht worden en is staalname gemakkelijk. De diagnosestelling van een chronische ontsteking of een kankerprobleem is met andere technieken zeer moeilijk.

Blaasonderzoek

Door middel van de kijkoperatie wordt de blaas opgezocht, vastgenomen met een grijptang en door een kleine opening van de buikwand gedeeltelijk naar buiten gebracht. Dan wordt er een klein gaatje in de blaaswand gemaakt waardoor de camera naar binnen kan. Diagnose maar tevens ingrijpen is mogelijk als het gaat om blaasstenen op poliepen van de blaaswand. Bij het voorkomen van een tumor kan een staaltje genomen worden.

Tumoren

Tumoren komen vaak voor is de buikholte van zowel hond als kat. Deze hebben soms een orgaanlocatie, zitten soms tussen de organen en zijn soms aanwezig in de lymfeknopen. Naast de inspectie van de buikholte kan en een uitstekende staalname gebeuren.