Uitwendige parasieten zijn op of in de huid levende schadelijke diertjes, zoals vlooien, luizen, mijten, teken en maden. Deze diertjes zorgen meestal voor vreselijke jeuk, maar ook voor kale plekke, huidontstekingen en soms zelfs bloedarmoede.
Vlooien
Vlooien zijn de meest voorkomende parasieten bij de kat. Deze tot 3.5 mm grote insecten voeden zich met bloed van hun gastheer. De twee meest voorkomende vlooien zijn de kattenvlo (Ctenocephalides felix) en de hondenvlo (Ctenocephalides canis). De kat heeft uitsluitend last van de kattenvlooi.
Vlooien zijn beweeglijke, springerige, bruinzwarte insecten. Ze springen op hun gastheer om bloed te zuigen. Omdat vlooien lichtschuw zijn vindt u ze vooral in dichtbehaarde delen van uw huisdier. Ze zuigen bloed, tot 20 keer het volume van hun eigen maag, en scheiden dit bijna onmiddellijk uit, zodat het nauwelijks verteerd wordt. De uitwerpselen zien eruit als zwarte korreltjes. Ze geven een roodbruin vlekje als ze op een natte tissue worden gelegd (= onverteerd bloed).
Een andere vervelende eigenschap is dat vlooien hun gastheer bijna nooit vrijwillig verlaten. Bovendien vermenigvuldigen vlooien zich razendsnel. Vrouwelijke vlooien leggen eer dan 100 eitjes per dag. De eitjes vallen op de grond en besmetten zo de hele omgeving. Binnen tien dagen komen de larven uit. Zij voeden zich met de uitwerpselen van volwassen vlooien. Larven zijn met het blote oog nauwelijks waarneembaar, bovendien verstoppen ze zich op warme plaatsen in vloerbedekking, kleine kieren en spleten van bijvoorbeeld het parket. Binnenshuis ontwikkelt de larve zich na één tot drie weken tot cocon, die hem ideale bescherming biedt.
De vlo wacht vervolgens geduldig op het volgende slachtoffer. Dit kunnen honden, katten, maar ook de mens zijn. De vlo kan maar liefst 140 dagen overleven in z’n cocon. Wanneer een nieuwe gastheer voorbijloopt of in de buurt gaat liggen, zal de vlo zich in de warme vacht hechten en daar een nieuwe start maken van de levenscyclus.
Het meest bekende probleem dat een vlo veroorzaakt is jeuk. Uw kat zal zich gaan krabben en zo kunnen korstjes ontstaan. Vooral op de rug, bij de flanken en aan de staartbasis. Uw kat kan ook allergisch zijn voor vlooien; dit wordt veroorzaakt door het speeksel van de vlo, dat ingespoten wordt als de vlo bloed zuigt. Door de jeuk gaat de kat zich likken, bijten of krabben, waardoor een ernstig huidprobleem kan ontstaan.
Jonge katten kunnen zoveel last hebben van vlooien dat er uiteindelijk ernstige bloedarmoede ontstaat waardoor ze kunnen sterven. Vlooien kunnen ook een lintworminfectie overbrengen.
Tenslotte kunnen wij zelf ook last van de vlooien hebben. De beten laten jeukende bultjes achter op de huid van onze armen en benen.
Wanneer uw kat met vlooien besmet is, is het noodzakelijk direct uw kat met een product te behandelen dat de vlooien doodt. Bij een ernstige besmetting dient ook de omgeving behandeld te worden met een speciale omgevingsspray. Goed stofzuigen is altijd aan te raden, daar 90% van de vlooien niet op uw kat zitten.
Alhoewel een besmetting met vlooien hardnekkig kan zijn en heel wat nare gevolgen met zich mee brengt, hoeft het allemaal niet zo ver te komen. Vergeet ook niet dat vlooien zich verder kunnen ontwikkelen in de winter dankzij de centrale verwarming. Zoals altijd is voorkomen beter dan genezen. Dien uw kat preventief vlooienbehandeling toe, zodat uw vlooien te snel af bent.
Teken
Teken zijn bloedzuigende parasieten die in het gras en op twijgen zitten te wachten tot hun prooi voorbijkomt. Na een bloedmaaltijd kunnen ze tot 200 maal in omvang toenemen. Ze kunnen ontstekingen of abcessen veroorzaken op de plaats waar ze zich vasthechten en mensen besmetten met de ziekte van Lyme of Borreliose. Deze ziekte gaat gepaard met koorts, gebrek aan eetlust, zwelling van de lymfeknopen en stijve gewrichten. Wanneer een kat een teek heeft kan deze teek geen ziekten op de mens overbrengen, de teek gebruikt de kat al als gastheer. Daarentegen levert een wandeling in een bosrijke of grasrijke omgeving wel gevaar op voor de mens om met teken in aanraking te komen. Het is daarom verstandig om een lange broek of hoge schoenen te dragen.
Katten in bosrijke gebieden lopen een hoger risico om in contact te komen met teken. Toch kunnen ze ook besmet worden met teken in uw eigen tuin of in het park.
In Europa zijn verschillende soorten teken. Voor onze huisdieren zijn slechts twee soorten van betekenis.
In Nederland kennen we de “gewone” of “schapenteek”. Volwassen teken komen voor in bos en kreupelhout; de jonge stadia ook wel in lang gras. Als een warmbloedig dier passeert (hond, kat, schaap, egel, muis, mens) laat de teek zich op de vacht vallen en zuigt zich vast in de huid. We vinden ze vaak aan de voorkant van het dier.
Het zijn doorgaans vrouwtjes-teken die we als grijze bolletjes zien zitten. De vrouwtjes zijn drie keer zo groot als de mannetjes en zuigen zich gedurende een week helemaal vol met bloed om vervolgens op de grond te vallen, waar ze een paar duizend eitjes leggen.
De teek heeft ongeveer 24 uur nodig om op het lichaam van de kat een geschikte plaats te vinden om bloed te zuigen. Het is dus belangrijk dat de teek voor of binnen deze periode gedood wordt en aldus de kans niet krijgt om de ziekte van Lyme over te dragen.
Teken kunnen bestreden worden met “spot-on” pipetjes in de nek of spray. De spot-on pipetjes zorgen voor een verlamming, waardoor de teek zich niet kan vastzuigen.
Luizen
In tegenstelling tot vlooien komen luizen bij onze huisdieren bij onze huisdieren weinig voor. Ze zijn wit-geel van kleur, kruipen langzaam tussen de haren en zijn met het blote oog te zien. De meeste middelen tegen vlooien werken ook tegen luizen.
Mijten
Mijten zijn insecten die zo klein zijn dat ze met een loep of microscoop moeten worden opgespoord. De mijten leven op of in de huid en ieder soort vraagt om een eigen aanpak.
Huidschurft (Sarcoptes)
De mijten graven zich diep in de huid. Deze schurft is besmettelijk voor andere katten en honden, maar ook voor de mens en geeft enorm veel jeuk. Het is te behandelen met een injectie of met spot-on pipetjes.
Oormijt
Oorschurft geeft veel jeuk, waardoor de kat aan de oren krabt of veel schudt. Het oorsmeer is zwart korrelig en de oormijten zijn als witte kruipende beestjes met de loep te herkennen. Oormijt wordt behandeld door gedurende een aantal dagen het oor met zalf te behandelen of behandelen met spot-on pipetjes. De binnenkant van de oorschelp kunt u schoonmaken met een plukje vochtige watten.
Schilfermijt (Cheyletiella)
Deze mijt leeft van huidschilfers, dit geeft het beeld van “roos”. Deze parasiet veroorzaakt altijd jeuk. Ook de mens kan beetplekken oplopen, ze zien eruit als rode pukkeltjes die jeuk veroorzaken. Wanneer de kat behandeld wordt, verdwijnen de klachten bij de mens ook. Behandeling geschiedt met injecties of spot-on pipetjes.
Oogstmijt (Trombicula)
Oogstmijten zijn kleine oranjerode mijten die met het blote oog zichtbaar zijn. Ze komen in de nazomer voor en de kat neemt ze mee vanuit het grasland. Oogstmijten zitten vooral tussen de tenen, op de poten en op de oorschelpen van de kat. Ze geven jeuk en irritatie. De meeste anti-vlo middelen werken tegen deze mijt.
Maden
Bij broeierig weer leggen de vleesvliegen (bromvliegen) eitjes op warme vochtige plaatsen. Ze hebben de voorkeur voor huidplooien en dichte vachten, vooral als deze besmeurd zijn met diarree, urine of wondvocht. Langharige katten lopen het meeste risico. De maden (larven), die uit de eitjes komen, vreten zich diep onder de huid een weg in het vlees. Dit kan een grote wond veroorzaken en een slechte gezondheidstoestand. Binnen enkele dagen veroorzaakt dit, na een hoop ellende, de dood. Snel ingrijpen is dan ook absoluut noodzakelijk. Houd de vacht schoon, knip haren weg en snel ingrijpen met een larvedodend middel kan veel ellende voorkomen.
Dierenkliniek Hulst geeft uitgebreid advies omtrent de juiste keuze van een antiparasitair voor uw kat. Hier wordt rekening gehouden met de levenswijze van uw kat (bijv. woonsituatie nabij bosrijke omgeving), andere dieren in huis, gewenste bescherming (ook teken), te besteden budget, enz. Zo komen we samen met u als eigenaar tot het juiste product.